Làng Gừa thuộc xã Liêm Thuận, huyện Thanh Liêm, Hà Nam.
Đình làng Gừa thờ vị tướng tài của Đinh Bộ Lĩnh tên là Trương Nguyên
người làng Gừa. Khi ông chết, vua Đinh cho ruộng cấy, cắt đinh phu giao
cho vùng Ninh Cơ (làng Gừa ngày nay) lập đình thờ cúng. Hội làng Gừa
được tổ chức vào mồng 4 tháng giêng hàng năm để tôn vinh vị tướng tài
giỏi này.
Lễ hội làng
Gừa ngày nay có tế lễ, rước xách và rất nhiều trò vui thể hiện tinh
thần thượng võ như đánh đu, đánh vật, chém mía, cướp cầu. Ban đêm có hát
chèo tuồng, phần nhiều là các tiết mục tự biên, tự diễn. Trống lễ,
trống rước, trống hội, trống chèo rậm rịch ngày đêm làm cho khí thế của
lễ hội càng thêm náo nhiệt.
Nhưng
đặc biệt nhất là trò chơi cướp cầu. Tương truyền, khi ông Trương Nguyên
từ Hoa Lư về quê có mang theo một quả cầu, một dụng cụ để luyện tập
binh sĩ. Khi về làng cụ bày trò chơi cho toàn dân. Đến nay, trong lễ hội
thờ ông, cướp cầu đã trở thành một nghi lễ không thể thiếu được. Quả
cầu bằng gỗ, kích thước xấp xỉ như quả bóng chuyền ngày nay, được sơn
son thếp vàng và trang trí vẽ mây sóng trên bề mặt. Quả cầu là thánh vật
của làng Gừa, đến nay đã bị tróc sơn, các hoa văn họa tiết cũng không
còn được rõ nét. Hàng năm chỉ có ngày lễ hội mới được mang cầu ra chơi
và bao giờ cũng được tổ chức đầu tiên để khai cuộc.
Từ
mờ sáng mồng 4, cửa đình đã rộng mở, đèn thắp sáng, khói hương nghi
ngút. Trống nổi giục giã dân làng tới đình. Làng chọn lão nông hoặc
người có chức sắc, gia đình thuận hòa, nề nếp làm chủ tế. Đúng giờ tỵ,
trò cướp cầu bắt đầu. Đội nào thắng sẽ được vào cung hồi trống, tế thánh
khai hội và họ tin rằng mọi ước nguyện cũng sẽ linh ứng.
Trò
cướp cầu này còn tồn tại trong hội làng An Mông (làng Móng) xã Tiên
Phong, Duy Tiên. Ý nghĩa của tục cướp cầu này, ngoài sự tôn vinh vị anh
hùng của quê hương, ngoài sự thể hiện tinh thần thượng võ, có người đã
nói tới dấu vết của tục thờ thần mặt trời của người Việt cổ
Nguồn: http://manghoidap.vn/Le-hoi-lang-Gua-Ha-Nam-12751.html
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét