Lễ giỗ
Thủ Khoa Nguyễn Hữu Huân được tổ chức hàng năm vào ngày 15/4 âm lịch,
tại đền thờ Nguyễn Hữu Huân, thuộc xã Hoà Tịnh huyện Chợ Gạo. Hằng năm
đều có các ban ngành trong và ngoài tỉnh, nhân dân trong huyện, học sinh
các trường và bà con dòng tộc về dự lễ.
Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân
sinh năm Canh Dần (1830) tại làng Tịnh Hà, tổng Thanh Quơn, huyện Kiến
Hưng, tỉnh Định Tường (nay là xã Mỹ Tịnh An, huyện Chợ Gạo, Tiền Giang)
trong một gia đình nông dân khá giả trong vùng. Thuở nhỏ, Nguyễn Hữu
Huân nổi tiếng thông minh, học giỏi. Năm 1852, dưới triều vua Tự Đức,
ông thi Hương tại Gia Định đậu thủ khoa được bổ làm Giáo thụ, tức Đốc
học huyện Kiến Hưng, tỉnh Định Tường. Khi thực dân Pháp xâm lược nước
ta, ông bỏ chức Giáo thụ, từ biệt gia đình, liên kết với các sĩ phu yêu
nước, chiêu mộ nghĩa binh đứng lên chống giặc.
Đầu
năm 1862, giặc Pháp đánh úp. Ông bị bắt và giải về Sài Gòn. Đích thân
tên việt gian Đỗ Hữu Phương (tức Tổng đốc Phương) dùng mọi thủ đoạn mua
chuộc. Ông từ chối và khôn khéo tìm cách trở lại hoạt động, liên kết với
nghĩa quân Trương Định khởi nghĩa. Tháng 6-1863, giặc phát hiện căn cứ
hoạt động của ông tại Thuộc Nhiêu – Cai Lậy nên bao vây càn quét. Ông và
Thiên Hộ Dương chạy thoát về căn cứ Bảy Núi. Dựa vào điều ước Nhâm Tuất
(1862), Pháp gửi tối hậu thư buộc quan tỉnh An Giang nộp Thủ Khoa Huân
và Thiên Hộ Dương. Thiên Hộ Dương trốn thoát về căn cứ Đồng Tháp Mười
còn Thủ Khoa Huân bị bắt (lần hai), kết án 10 năm khổ sai và đày ông ra
đảo RéUNI0N. Sau 7 năm tù, chúng đưa ông về quản thúc tại nhà Đỗ Hữu
Phương, cử ông làm Giáo thụ, dạy bảo “sinh đồ” ở Chợ Lớn với hy vọng lôi
kéo ông về phía chúng. Nhưng ông đã lợi dụng điều kiện dạy học để liên
lạc với các sĩ phu yêu nước chuẩn bị khởi nghĩa. Năm 1875, trong một
trận giao tranh với giặc, Đốc binh Hương bị Trần Bá Lộc mua chuộc dẫn
quân về bắt Nguyễn Hữu Huân tại Chợ Gạo ngày 15-5-1875 đem giam tại Mỹ
Tho (bị bắt lần 3). Ngày 19-5-1875, giặc đem ông về quê Mỹ Tịnh An hành
quyết. Năm ấy ông được 45 tuổi.
Sau khi ông mất, để tỏ lòng tôn
kính, nhân dân địa phương đã lập đền thờ cách nơi ông bị xử trảm. Tưởng
nhớ đến ông, Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang đã cho xây dựng một tượng
đài lớn trong công viên cạnh sông Tiền, ngay trung tâm thành phố Mỹ Tho.
Và công viên này cũng đã chính thức mang tên ông.
Nguồn: http://manghoidap.vn/Le-gio-Thu-khoa-Nguyen-Huu-Huan-Tien-Giang-12611.html
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét