Lễ hội Đôl ta
được tổ chức vào ngày 30 tháng 8 âm lịch hàng năm. Lễ tổ chức nhằm
tưởng nhớ đến công ơn ông, bà, cha, mẹ những người đă có công sinh
thành. Lễ thường tổ chức tại chùa.
Theo truyền tích xưa, người
Khmer chọn thời điểm này để tổ chức lễ Đôl ta, vì đây là lúc vụ mùa cày
cấy vừa xong, tiết thu mát mẻ, trời đẹp. Mọi người nghỉ ngơi lấy lại sức
sau những tháng ngày làm lụng cực nhọc. Lúc ấy, ngoài đồng văng vẳng
tiếng chim kêu. Người Khmer gọi đó là “Satt đôn ta” (chim tổ tiên) báo
hiệu cho mọi nhà chuẩn bị cho lễ Đôl ta. Vừa xong mùa vụ, khí hậu mát
mẻ, nhìn đồng ruộng xanh tốt, lòng người phơi phới, dặn nhau: phải chuẩn
bị tốt cho ngày lễ Đôl ta - cúng ông bà tổ tiên thật chu đáo, vui vẻ và
ý nghĩa.
Lễ Đôl ta nhằm 4 mục đích: nhớ đến ông bà, cha mẹ, họ
hàng; tập trung anh em, con cháu trong gia đình lại để biếu quần áo,
bánh trái cho những người có công ơn còn đang sống và làm lễ cầu phước
cho người quá cố; đoàn kết giữa những người trong phum sóc với nhau; tổ
chức liên hoan vui chơi, gắn bó họ hàng, bè bạn thân thích, tình làng
xóm để giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống.
Lễ Đôl ta được tổ chức cụ thể như sau:
Ngày
thứ nhất, mỗi gia đình dọn dẹp bàn thờ tổ tiên, trải chiếu, để mùng
mền, gối mới lên giường rồi để sẵn một bộ áo quần mới, chư chuẩn bị cho
ông bà đi xa mới về nhà. Chuẩn bị các thứ này xong, họ bày bánh, trà và
dọn một mâm cơm để 4 cái chén, đốt nhang, đèn rồi mời họ hàng, bà con
lối xóm lân cận đến cùng cúng. Sau khi rót 3 lần rượu, trà cúng, những
người đứng cúng gắp thức ăn để vào chén, đổ trà rượu vào rồi đem ra sân
đổ cạnh hàng rào, mời “ma quỷ” đưa ông bà họ về nhà ăn và ở lại suốt 3
ngày cúng, để đưa giúp ông bà tổ tiên họ trở lại nơi cũ. Buổi sáng gọi
là “cúng tiếp đón”. Buổi chiều, họ lại cúng linh hồn ông bà, tắm rửa,
thay quần áo mới rồi mời linh hồn ông bà cùng đi vào chùa nghe sư sãi
tụng kinh lấy phước, và đi xem hát múa vui chơi cho thoả thích. Những
ngày này, trong tình cảm của con cháu, ông bà, tổ tiên họ như hiện diện
bên con cháu, nên ai cũng phấn chấn.
Ngày
cúng thứ 2, sau một ngày đêm và 1 ngày ở chùa, đến chiều họ lại đưa
linh hồn người quá cố về nhà. Họ cũng làm cơm cúng và mời ông bà ở lại
chơi với con cháu thêm 1 đêm nữa. Ngày thứ 3 là ngày cúng cuối cùng, mỗi
gia đình lại dọn lễ vật như ngày đầu tiên và cũng mời họ hàng, lối xóm
đến dự, gọi là “cúng đưa”. Khi làm các thủ tục cúng như ngày đầu, họ bới
cơm, gắp thức ăn vào chén, rồi đổ vào thuyền, tàu buồm họ làm bằng bẹ
chuối, mo cau để tiễn ông bà về nơi cũ. Thức ăn này họ chuẩn bị cho ông
bà đi đường. Trên tàu họ treo cờ phướn hình tam giác, khắc hình cá sấu,
tắc kè ở đầu và đuôi tàu để tránh tai nạn dọc đường. Họ còn để thêm bánh
trái, lúa, muối, đậu, mè để ông bà và “người” đưa đường ăn được lâu.
Xong
xuôi, họ đem chiếc thuyền này thả trên sông, hoặc rạch gần nhà. Sau khi
đưa tàu đi, họ tiếp tục mời anh em trong gia đình, bà con lối xóm dùng
cơm. Bữa cơm thân mật có xen ca hát, tạo không khí vui vẻ, có nhà mời
ông lục đến tụng kinh tạo phần long trọng, kéo dài đến chiều hoặc tối
kết thúc 3 ngày lễ Đôl ta.
Ngày nay, trong mối quan hệ xã hội
rộng rãi, đoàn kết lâu bền giữa 3 dân tộc Kinh- Khmer- Hoa, lễ Đôn ta
của đồng bào dân tộc Khmer anh em, đồng bào Kinh, Hoa trong các xóm, ấp,
phum, sóc lân cận cũng được mời đến chung vui, càng thắt chặt thêm tình
làng, nghĩa xóm trong tinh thần toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn
hóa ở khu dân cư. Lễ Đôl ta như lễ Vu lan đều được xem là nét đẹp về
lòng hiếu thảo, tri ân của con cháu với ông bà, cha mẹ đang sống và đã
mất.
Nguồn: http://manghoidap.vn/Le-Dol-ta-Kien-Giang-12905.html
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét