Vị trí: Thành Châu Sa thuộc thôn Phú Bình, xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi.
Đặc điểm:
Châu Sa là một thành cổ của người Chăm cổ xưa được đắp bằng đất. Theo
các nhà nghiên cứu, Châu Sa là thành bằng đất duy nhất của người Chăm đã
tìm thấy được.
Ở Quảng Ngãi có một thành cổ của người Chăm. Thành
cổ này có tên là thành Ðại La hay thành Châu Sa (vì nằm ở làng Châu Sa,
nay là xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tịnh) cách trung tâm thị xã khoảng chừng
7km về hướng đông bắc.
Nếu như Ðồng Dương ở Quảng Nam là Kinh đô của
người Chăm thế kỷ thứ 9, 10 thì Châu Sa là thành lũy kiên cố và cũng là
"trung tâm kinh tế" ở vùng phía nam. Hiện dấu tích chỉ còn 3km, bờ
thành rộng 4m, chiều cao 6m, chu vi chừng 4km được đắp bằng đất. Theo
các nhà nghiên cứu, Châu Sa là thành bằng đất duy nhất của người Chăm đã
tìm thấy được.
Khuôn
viên của thành được bao bọc bởi những bờ hào khá sâu. Thành còn có hai
gọng thành (gọi là càng cua) nối thành nội với sông Trà (người Chăm rất
giỏi thuỷ chiến nên thường xây dựng thành quách ở gần những con sông
lớn). Châu Sa là địa điểm có nhiều ưu thế về phòng thủ nên được các nhà
quân sự chọn làm điểm xây thành. Nơi đây vẫn còn sót lại những hào thành
có hình bàn cờ nổi với Cổ Lũy vốn là tiền đồn của người Chăm. Vào những
đêm tối trời chỉ cần đốt lên một ngọn lửa ở đây là quan quân ở thành
Châu Sa sẽ nhận ra tín hiệu cấp báo có quân giặc tới.
Ở
gọng thành phía đông ngày xưa vốn là nơi sản xuất gốm. Qua khai quật
người ta đã tìm thấy ở đây nhiều loại gốm với chủng loại văn hoá khác
nhau. Ở vùng của biển Sa Kỳ và bến sông Vực Hồng vùng Thu Xà cũng tìm
được những mảnh gốm có cùng niên đại với Châu Sa. Ðiều đó đã nói lên sự
giao thương mở rộng giữa thành cổ với khu vực phụ cận qua mạng lưới
đường thuỷ.
Ngoài ra người ta cũng phát hiện ra nhiều hiện vật gốm
cổ như thẻ bài để đeo trên người gọi là "cút". Các "cút" này dày 1cm,
bề ngang 5cm và dài chừng 7-10cm. Cách thành Châu Sa chừng 500m có tháp
cổ Gò Phố là nơi hành hương của các tín đồ Bàlamôn vào những ngày lễ.
Trong thành cổ người ta còn tìm thấy dấu vết của một kho lương thực khá
lớn. Người có công phát hiện ra thành cổ này là khảo cổ kiêm kiến trúc
sư người Pháp H.Parmentier (vào năm 1924).
Năm
1988, qua một đợt khảo sát, PTS Lê Ðình Phụng ở Viện Khảo cổ đã phát
hiện thêm gọng phía tây của thành. Và Châu Sa không chỉ có thành nội mà
còn có thành ngoại với phạm vi rất rộng. Năm 1994, Bộ Văn hoá Thông tin
đã công nhận thành cổ Châu Sa là di tích lịch sử văn hoá quốc gia.
nguồn: http://manghoidap.vn/Thanh-Chau-Sa-Quang-Ngai-9924.html
Không có nhận xét nào :
Đăng nhận xét